Türkiye’deki seçim sürecinin ardından yemin ederek üçüncü kez göreve başladı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yeni kabinesini açıkladı. Kabinede en dikkat çeken isim, bayrağı devralan isim olurken, Batı-Arap eksenindeki sermaye çevreleriyle güçlü bağlantıları olan eski ekonomi bakanı Mehmet Şimşek’in Maliye ve Hazine başkanlığına atanması oldu. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’ndan. MİT Başkanı Hakan FidanDikkat çekti.
Milli Savunma Bakanlığı’na Genelkurmay Başkanı Yaşar Güler’in, MİT başkanlığına da Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın’ın atanması dikkat çekti.
Erdoğan’ın yeni dönemi ve atamalarının Ortadoğu ve Suriye’de ne gibi değişiklikler getireceği tartışılıyor. Gelişmeleri Radyo Sputnik’te yayınlanan Ceyda Karan ve Eksen’in programında uzun yıllar Şam’da görev yapan gazeteci ve yazar. Musa Özugurlukonuştuk
‘Kalın, Fidan ve Güler değişen dünya kurallarında Ankara’nın güvenlik politikasından bıktı’
Musa Özuğurlu’ya göre Suriye basını Erdoğan’ın zaferi ve yeni dönemine ilişkin klasik gizliliğini korurken, Ortadoğu ve Arap dünyasında Türkiye’ye büyük ilgi var. Yeni dönemde dikkatlerin İbrahim Kalın, Hakan Fidan ve Yaşar Güler’e çekildiğini belirten Özuğurlu, bunun değişen dünya kurallarında ‘güvenlik politikaları’nın bir göstergesi olarak görüldüğünü söyledi:
“Suriye basınında Erdoğan’ın kazandığı haberi dışında özel bir analize rastlamadım. Muhtemelen devam eden suskunluklarından kaynaklanıyor. Genel prestijiyle Arap dünyasına baktığınızda bir yanda Erdoğan’ı çok sevenler bir yanda birlikte hareket edenler var. Katar ve Müslüman Kardeşler’e yakın medyayı bu şekilde değerlendirebiliriz. Daha çok teknik analiz yapmaya çalışanlar da var. Nitekim bölge gazetelerinde, ülkelerin kendi gazetelerinde ve sosyal medyada seçim sürecine büyük ilgi var. İnanılmaz hakimler. Muhalefetin ve hükümetin ne dediği tartışılır. Bu anlamda Ortadoğu’daki bu seçimlere büyük ilgi gösterdi. Şarkü’l Avsat’ın tahlilinde üç isme dikkat çekildi; İbrahim Kalın, Hakan Fidan ve Yaşar Güler. Burada Fidan’ın Kafkasya, Orta Doğu ve Kuzey Afrika gibi belgelere hakimiyetinden yola çıktı. MİT’in başına İbrahim Kalın’ın geleceği açıklandı. Yaşar Güler’in aynı zamanda Erdoğan’ın güvendiği bir isim olarak Milli Savunma Bakanı olduğuna dikkat çekerek şu sonuca vardı; Türkiye bundan sonra da değişen dünya kuralları ve bölgesel kurallar çerçevesinde güvenlik politikalarını sürdürecektir. Bu da demek oluyor ki hükümetin önümüzdeki dönemde bir güvenlik tehdidi olarak beklentisi de dışarıdan geliyor.”
“Türkiye’nin liderlik vurgusu ve coşkusu İhvan medyasında görülüyor”
Erdoğan’ın Ortadoğu’daki zaferinin İhvan sınırında büyük coşku yarattığını belirten Özuğurlu, yeni hükümetin önündeki Suriye belgesi, TSK’nın askeri varlığı ve mülteci sorununda yaşanan sıkıntıların ön plana çıkarıldığını ifade etti:
“Arabi21’de Müslüman Kardeşler’e yakın bir yazar, Erdoğan’ın gelişmekte olan ülkeyi iktidara çevirdiğini, İslam ülkelerinde lider olduğunu, Erdoğan’ın yıllardır Türkiye’ye düşman bazı girişim ve tehditlere rağmen ayakta kaldığını yazdı. Katar medyası Al Arab’da yer alan bir kadın yazar, ‘Onun zaferine sevindik ve başarısını tüm İslam alemi olarak kabul ettik. Oy hakkımız olsaydı ona verirdik’ dedi. Erdoğan son dönemde Araplarla ilişkilerini geliştirdi. Suudi, BAE, Mısır’ı sayarsak. “Önündeki tek zor konu, Türkiye’nin askeri varlığı ve mülteciler nedeniyle Suriye” diyor. O kadar övdü ki Türkiye’den biri yazsaydı bu kadar olurdu. Bir Mısır gazetesi, seçmen davranışını inceleyen bilimsel kitaplardan yararlandı. Erdoğan’ın zaferinde Türkiye’deki sağcı seçmenin etkili olmasının, bazı vaatlerini yerine getirse bile bunun başarılı göründüğünü yazıyor. Bu seçmenin ülkenin bağımsızlığını kaybetme endişesiyle hareket ettiğini ve cumhurbaşkanına daha çok sahip çıktıklarını vurguladı. Burada sosyolojik bir analiz yaptı.”
“Zafer, ancak önümüzde birçok zorluk var”
Özuğurlu, daha eleştirel olan Al Mayadeen’de Erdoğan’ın dost-düşmanlık arasında gidip geldiği dış politikasına bir de sürekli sallantıların ve ekonomik sorunların eklendiğine dikkat çekildiğini belirtti. Özuğurlu’ya göre, bu konuda Erdoğan’ın yüzde 52’lik zayıf bir oyla manevra alanının daralacağına ilişkin görüşü şöyle:
‘Hakan Fidan’ın rolü var ve bundan sonra da böyle devam edecek gibi görünüyor’
Özuğurlu, yeni Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın hakim olduğu Suriye belgeleriyle ilgili çok kısa sürede yaşanan gelişmelere değindi. Suriye Anayasa Komitesi’nin toplandığını ve muhalefetin Şam’a dönüşünden söz edildiğini belirten Özuğurlu’ya göre, Fidan’ın değerli bir rol oynayacağı süreçte somut gelişmeler beklenebilir:
“Bir iki gün önce Suriye Anayasa Komitesi yeniden toplandı. Hem iktidar hem de muhalefet bir araya geldi. Suriye muhalefetinin artık Şam’a dönebileceği, bu yönde sinyaller verebileceği, bazı bakanlıklarda görev alabileceği ve bu nedenle Suriye yönetimine karşı sert tavrından vazgeçmeye başlayabileceği haberleri geliyor. Nitekim Suriye’den iş adamı olarak maaş alan ancak savaş döneminde dışarıdan örgütlere para dağıtarak hisse satın alarak zengin olan ve Türkiye’de iş yapan bir kişinin vatandaşlığı Suriye yönetimi tarafından iptal edilmişti. Havaalanından geri çevirdiler, Dubai’ye gönderdiler, oradan kabul edilmedi, Umman’a gittiler ve Suriye makamlarına teslim ettiler. Bunların hepsi istihbarat işi. Dolayısıyla burada Hakan Fidan’ın önemi ortaya çıkıyor. Dolayısıyla bundan sonra Türkiye-Suriye ilişkilerinin Suriye’nin de isteklerinin yerine getirildiği bir çerçevede daha somut bir şekilde devam edeceğini söyleyebiliriz. Hakan Fidan Suriye’yi hakkıyla bilen bir isim. Bir dışişleri bakanı olarak bu tür bir süreçte büyük rol oynayacaktır. Suriye’nin aynı zamanda bir güvenlik devleti olduğu gerçeğini de gözden kaçırmadan, Suriye’nin yaklaşımı eski bir istihbarat görevlisine yönelik olacaktır. Suriye muhalefetinin Türkiye kontrolünde olduğunu biliyoruz. Türkiye’den Suriye yönetimine öyle yeşil ışık yakıldı ki, Anayasa Komisyonu daha yumuşak yaklaşmaya başladı. Nitekim burada Hakan Fidan’ın da rolü var ve bundan sonra da bu şekilde devam edecek gibi görünüyor.”
“Fidan Ortadoğu’da tanınan biri”
Özuğurlu, yeni Dışişleri Bakanı Fidan’ın Ortadoğu’da tanınan bir isim olduğunu belirterek, daha teknik ve somut ilişkiler yürütülebileceği yönündeki değerlendirmesini şu şekilde aktardı:
